Hedd Wyn zag het levenslicht op 13 januari 1887 onder de naam Ellis Humprey Evans in Noord-Wales. Hij was de oudste van 11 kinderen. Ook al was hij geen goeie student, poëzie lag hem wel. Zo uitzonderlijk was dit niet, want de Welshman wordt met poëzie in de maag geboren. Poëzie is in de wortels van het Welshe volk gegroeid. Hedd Wyn schreef zijn eerste gedichten op 11-jarige leeftijd. Toen hij 14 werd, verliet hij school en ging werken als schaapsherder.
In Wales worden ook tal van eisteddfodau (poëziewedstrijden) georganiseerd. In vele dorpen en streken is er zo een wedstrijd, maar het topevenement is de jaarlijkse nationale poëziewedstrijd. Centraal op elke eisteddfod staat de traditionele poëzie, die gebonden is aan strikte rijmregels. De laureaat ontvangt een Zetel in prachtig houtsnijwerk.
In 1907, bij zijn tweede deelname aan de eisteddfodau in Y Bala wint hij zijn eerste stoel met een ode aan Y Dryffryn (De Vallei). Hij wint nog verschillende keren en in 1915 schreef hij voor het eerst een gedicht voor de Nationale Eisteddfod een ode aan Snowdonia. Het jaar daarna wordt hij tweede.
Hedd Wyn nam zich voor om in 1917 opnieuw in te schrijven. Vanaf oktober 1916 werkte hij aan zijn inzending. Een lang gedicht over het opgelegde theam Yr Arwr (De held). Hedd Wyn liet zich inspireren door de Griekse Prometheus-mythe, die hij in verband bracht met de Christelijke symboliek.
Vanaf 1916 voerde men de dienstplicht in en de familie Evans diende één zoon bij het leger in te lijven. Om zijn jongere broer Bob te sparen, meldde Hedd Wyn zich. Hedd Wyn was niet gehuwd, maar had wel een relatie en gaf in februari 1917 gevolg aan zijn oproepingsbevel.
Op 9 juni voegde hij zich bij zijn eenheid in Fléchin. De aankomst in Frankrijk maakte hem zwaar weemoedig. Aan een vriend schreef hij: “Drukkend weer, bedrukte ziel, bedrukt hart. Een ongemakkelijks drie-éénheid, niet?“ Toch had hij oog voor het schone: “Nooit zag ik een mooier land, ondanks de vloek die erop neerstreek.” In Fléchin voltooid hij zijn gedicht voor de nationale poëziewedstrijd en dient het in onder een valse naam: Fleur-de-lis.
Op 20 juli arriveert hij met zijn bataljon in Dublin Camp, lang het kanaal IJzer-Ieper.
Op 31 juli, bij de eerste dag van de derde slag om Ieper, wordt hij dodelijk gewond. Hij overleed om 11u. Maar liefst 31.000 soldaten sneuvelen in de slag om Pilkem.
“ A gwaedd y bechgyn lond y gwynt
A’u gwaed yn gymysg efo’r glaw”
“Jongenskreten hebben de wind gevoed
En de regen vermengde zich met hun bloed.”
Zo eindigt Hedd Wyn zijn gedicht Rhyfel, als een visioen op zijn eigen dood.
Op 6 september 1917 te Birkenhead, vindt de prijsuitreiking plaats. Wanneer ‘Fleur – de- lis’ tot winnaar wordt uitgeroepen blijft het ijzig stil. De verbazing van het publiek sloeg om in verslagenheid wanneer bekendgemaakt wordt dat de laureaat zes weken eerder te Langemark om het leven kwam. Over de zetel werd een zwart kleed gelegd.
Aan Hagebos is een monument opgericht voor de Welshe dichter. En iedere eerste maandag van de maand wordt hij om 19u herdacht met een bescheiden plechtigheid.
Bron
Hedd Wyn, een Welshe tragedie in Vlaanderen- Lieven Dehandschutter
